HASTALIKLAR
Kullanılan Tetkikler ve Neden İstendikleri
Düz grafiDüz grafiler (plain x-ray) kemik yapıya hassastır. Yumuşak dokuları görmez. Kırıklar, omurlarda kaymala,r eklemlerin kalınlaşıp kalınlaşmadığı, omurlar arası disk mesafelerinin daralıp daralmadığı ve kireçlenmeler ve kemik erimeleri, bazen de tümör tutulumuna bağlı kemik yapılarda biçim ve doku değişikliklerini değerlendiririz ve tek başına yeterli olmayacağindan patolojiye göre ya BT ya da MR ile destekleriz.
Bilgisayarlı Tomografi (BT)
Tomografi artık günümüzde daha çok kemik yapı dokusunu değerlendirmek, kırıkları, kalınlaşma ya da kemikteki çözülmeleri değerlendirmek için ve ayrıca taze kanamaları görmek için kullanılır. Ağır akışlı damarlar görünebilir. Melanine duyarlı olduğundan melanoma da seçilir.Hava ve yağ dokusu da iyi seçilir. Gerekli durumlarda damardan ilaç vermek gerekbilir. Radyasyon etkisi vardır.
Emar (MRİ)
MRI kemiğe duyarlı değildir. Tüm yumuşak dokuları ve tümörleri ve damarsal patolojileri değerlendirmekte çok üstündür. Gerekli durumlarda damardan ilaç vererek damarlar boyanır ve tümör dokusunun damarlanması açısından bilgi sahibi olunur. Radyasyona maruz kalma söz konusu değildir. Hamilelerde ve kalp pili, stent takılmış olanlarda uygulanamaz. Onun dışındaki protezler ve enstrumanlarda (kalça protezi gibi) çekilmesinde sakınca yoktur. Ferromagnetik anevrizma klipi taşıyanlar, pulmoner arter kateteri olanlar, vücudunda şarapnel parçası olan ya da göz içinde metalik parça olanlar da girmemelidir.
NCV sinir ileti çalışması ve elektromyografi EMG iğneli muayene
EMG nin 3 fazı vardır,
1-ional aktivite: batırma esnasındaki adalenin mekanik uyarılmaya cevabı.
2-spontan aktivite. adalenin istirahatteki aktivitesi
a-denervasyonda (pozitive diken dalgalar, fibrilasyon potansiyelleri,
b-myotonik discharge
c-complex tekrarlı discharge
d-fasikulasyon potansiyelleri
e-diğer potansiyeller
3-istemli hareket aktivitesi
a-MUAP: motor unit action potential
b-hafif harekette
- azalmış recruitment: nöropatik hastalık
-erken ya da artmış recruitment: myopati
c-maksimal harekette
Doppler ultrasonografi
B modu arteri eni kesitine inceler ve spektrum analizi de kan akımını gösterir. Çene köşesinden yukarıyı göremez. duyarlılık %88, spesifiklik ise %76. Ençok boyun karotis ve vertebral arterlerin plakla tıkalı olup olmadığını, yüzdesini ve bu damarlar içinde kan akımı hızını ölçeriz. Tıkanıklık varsa akım hızı artar.
MRA magnetik resonans anjiografi
Bazı karotis tıkanmalarda kasıktan anjiografi yapılmasından kurtarır. Ama bazen stenozu gereğinden fazla abartabilir. Karotis darlıklarında duyarlılık %91 ve spesifiklik %88
CTA bilgisayarlı tomografik anjiografi
Radyasyon içerir ve iodlu ilaç kullanımı buna allerjisi olanlar için sorun olur. Birkaç sn de işlem tamamlanabilir ve tüm kafaya giden arterler kalpten çıktıktan sonra rahatça gösterilebilir. %70-99 darlıklarda, duyarlılık %85, spesifiklik ise %93tür.
PET scan
Doku metabolizmasını değerlendirir.
Anjiografi
Girişimden sonrakalıcı nörolojik hasar riski %0.1dir. Ameliyat öncesi damarsal patoloji veya dolaşımı göstermek için kullanılabileceği gibi ameliyat sırasında anevrizmanın ya da AVMnin yeterince iyi kapatılıp kapatılamadığı göstermek için de kullanılabilir. Ameliyat esnasında kullanılacaksa geleneksel iodlu kontrast me yerine bazen ( yüzeyel damarlarda) indocyanine green ICG de kullanılabilir.
Kemik scan sintigrafi
Technetium 99 pertechnetate kullanılır. Osteoblastik aktivite olanyerlerde toplanır. Neler saptanır:
1-enfeksiyon (osteomyelit, diskitis)
2-tumor (omurga metastazları, primer omurga tümörleri, kafatası tümörleri
3-anormal kemik metabolizmasına yol açan hastalıklar (Paget hastalığı, hiperostosis frontalis interna)
4-kraniosynostosis
5-kırıklar
6-bel ağrısında yukardaki nedenlerden birini açığa çıkarabilmek için